Thị xã Phú Thọ là vùng đất có bề dày lịch sử với những làng nghề truyền thống lâu đời, tiêu biểu trong đó có bánh tẻ Hà Thạch, xã Hà Thạch. Hương vị đặc trưng của món quà quê này khiến người ta nhớ thương không nguôi trong nhịp sống ngày càng hối hả, vội vã.
Người dân trong làng thường đùa với nhau rằng “Dân Hà Thạch ngày ngủ đêm thức”, bởi từ 1, 2 giờ sáng người dân bắt đầu làm bánh để kịp đến 5 giờ sáng đi giao bán.
Công thức làm bánh tẻ Hà Thạch
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Lê Văn Hợi ở khu Hùng Thao, xã Hà Thạch có hơn 10 năm làm bánh Tẻ. Được nhìn tận mắt từng công đoạn làm bánh mới thấy để có một chiếc bánh tẻ ngon, vuông vắn, đẹp mắt thì người thợ làm bánh phải tỉ mỉ và khéo léo thế nào.
Bánh tẻ Hà Thạch được làm từ những nguyên liệu rất gần gũi với cuộc sống như: Gạo tẻ, thịt lợn, mộc nhĩ, hành khô.
Cách làm bánh Tẻ nghe chừng khá đơn giản. Thịt ba chỉ được luộc chín, thái hạt lựu, hành tím, mộc nhĩ băm nhuyễn, phi thơm rồi nêm nếm gia vị sao cho vừa vặn là đã xong phần nhân bánh đậm đà.
Làm vỏ bánh cũng là công đoạn khó và cầu kỳ, quyết định chất lượng của bánh. Gạo làm bánh tẻ phải là loại gạo tẻ ngon, dẻo, ngâm nước chừng 2 tiếng rồi mang xay thành bột. Sau đó đem bột đun lên, đánh đều cho đến khi bột quánh lại rồi pha thêm một phần bột nước, khuấy đều sao cho bột mịn, không bị vón cục.
Sau khi làm nhân và vỏ xong đến công đoạn gói bánh. Người gói sẽ cân đối lượng bột, nhân rồi đặt lên những chiếc lá dong xanh thẫm. Mỗi lớp bột, một lớp nhân rồi một lớp bột nữa, khéo léo gói thành hình thang sao cho thật chắc chắn rồi buộc lại bằng lạt. Cuối cùng, mang bánh luộc trong khoảng 60 – 70 phút rồi vớt ra để ráo nước.
Thưởng thức bánh Tẻ sao cho đúng?
Ông Hợi chia sẻ: “Ngoài dùng máy đánh bột thì mọi công đoạn còn lại chúng tôi đều làm thủ công. Làm bánh tẻ phải thực sự cẩn thận. Từ lúc ráo bột đến khi luộc bánh đều phải chú ý trông chừng thì mới cho ra đời những chiếc bánh vừa đẹp, vừa ngon được”.
Bánh tẻ Hà Thạch ăn ngon nhất là lúc mới vớt ra. Bóc hết lớp vỏ lá xanh, chiếc bánh nóng hổi màu trắng ngần hiện ra với hương thơm đậm đà của nhân thịt. Bánh được chấm cùng nước chấm được pha từ nước mắm ngon cùng bột ớt xẻn, sẽ thấy được hương vị thơm ngon đặc trưng mà chỉ bánh tẻ Hà Thạch mới có.
Bánh tẻ Hà Thạch hiện nay không chỉ xuất hiện trong cuộc sống thường ngày, vào dịp Tết người ta cũng rất ưa chuộng bánh tẻ bởi đây là món dễ ăn, không ngán mà vẫn đảm bảo chất dinh dưỡng.
Quà quê thương nhớ mang đậm hương vị truyền thống
Chị Nguyễn Thị Tú Anh, phường Hùng Vương, thị xã Phú Thọ cho biết: “Bánh tẻ là món không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của gia đình. Không chỉ ngon mà giá thành cũng rất phải chăng nên tôi thường mua làm quà cho bạn bè, người thân”.
Hiện nay, làng nghề bánh bún và dịch vụ Hà Thạch có hơn 20 hộ làm bánh tẻ, tiêu thụ hàng nghìn chiếc mỗi ngày trên địa bàn toàn tỉnh. Tùy loại và kích cỡ có giá từ 7.000 – 10.000 đồng/chiếc. Người dân Hà Thạch đặt trọn tâm huyết với nghề vào từng chiếc bánh tẻ bởi không chỉ để mưu sinh mà còn giữ gìn nét văn hóa truyền thống của quê hương qua hàng trăm năm nay.
Hà Trang – Báo Phú Thọ.
